Ritratto di un’alienazione. Per una lettura de "La signorina" di Ivo Andrić

Ovaj članak predstavlja predlog za čitanje romana "Gospođica" Ive Andrića. Poznato je da je ovo delo, za razliku od romana-hronika, sagrađeno na drugačijoj strukturnoj i tematskoj osnovi. Radi se o romanu o liku (Figurroman) ili – kao što se u članku predlaže – o romanu-portretu, odnosno o romanu (različitih) portretā, budući da u njemu tehnika portreta pokazuje svu svoju važnost u Andrićevoj poetici. U strukturi i u radnji sve je vezano za individualnu stvarnost i za životni put Rajke Radaković i to vredi takođe za elemente društvenog romana koje delo sadržava. Rajkin zavet (kao devojčica obećala je ocu na samrti da će u životu što više štedeti i da, posle njegove smrti, neće više verovati nikome) tragično i kobno određuje njeno ponašanje i njeno viđenje stvari, vodeći je do udaljavanja od života i od ljudi oko sebe i, dakle, do potpune usamljenosti. Drugi likovi romana služe detaljnijem opisivanju karaktera protagoniste i potvrđivanju njenog otuđenja i njene egzistencijalne neprilagođenosti. Među drugima se najviše ističu majka i dajdža Vlado: doživotna Rajkina ljubav prema njima i njihova ljubav prema njoj predstavljaju jedine vedre delove ovog inače sumornog dela. Ta ljubav i činjenica da je njena kobna odluka da se udalji od svih i od svega (osim od novca) ipak motivisana traumom koju je ona doživela kao devojčica, relativizuju negativnost Rajkine karakterizacije. U ovom članku ističu se ta važna crta glavnog lika i činjenica da ovo delo predstavlja obogaćenje Andrićeve pripovedačke morfologije i galerije likova i doprinosi produbljivanju i zaokruženju celokupnog Andrićevog opusa.